Afgelopen week heb ik voor het eerst in bijna 2 jaar weer eens presentaties mogen houden. ContourDeTwern organiseerde in Oisterwijk en Boxtel twee bijeenkomsten voor mantelzorgers. Per bijeenkomst waren ongeveer 30 personen aanwezig. Mantelzorgers, vrijwilligers en een enkele professionele zorgverlener. In het eerste deel van de bijeenkomst nam ik de aanwezigen mee in de ontwikkelingen op het gebied van (zorg)technologie. In het tweede deel van de avond liet een vrijwilliger van ContourDeTwern de inhoud van hun technokoffer zien, een bonte verzameling variërend van medijndispenser Medido die door de thuiszorg wordt ingezet tot led-lampjes die je bij de bouwmarkt kunt kopen. Voor mijn gevoel een compleet verhaal dat hopelijk een duidelijke boodschap overbracht: omarm technologie.
In mijn presentatie stipte ik ook de minder positieve kanten en mogelijke gevaren aan van zorgtechnologie. De kosten, niet iedereen is digivaardig, de ethische aspecten, schending van privacy, er zijn best wat kanttekeningen te plaatsen. En daar moeten we iets mee maar het is geen reden om daarom zorgtechnologie en alle ontwikkelingen te negeren. Daarvoor zijn de urgentie en de voordelen te groot. In de zaal zagen de meeste mensen dat ook zo. Goed om te merken. Toch ging ik beide avonden met een onbestemd gevoel naar huis. De vragen die werken gesteld hebben me aan het denken gezet.
Op de eerste avond gingen de vragen vooral over individuele gevallen maar die gaven wel duidelijk aan waar het misgaat. Om een indruk te krijgen: “Voor mijn moeder van 93 is zelfs de simpelste afstandsbediening of telefoon al te moeilijk, laat staan dat ze een Google Home kan aansturen.” “Wat als je doof bent, is er dan ook een soort Medido?” “Er is geen wifi, dan valt de Compaan al af, toch?”. “Mijn vader heeft dementie en zet alles op de verkeerde plek, we moeten steeds zoeken waar alles staat. Is daar niet iets voor?”
Op veel vragen had ik geen antwoord. Daar sta ik dan met mijn mooie praatjes over 3D-printen, robots en Big Data denk ik dan.
Op de tweede avond werd de toon gezet door een mantelzorger die zich erover beklaagde dat onze ouderen langer thuis moeten blijven wonen. Vroeger waren er nog verzorgingshuizen. Nu vereenzamen mensen en als je iets moet regelen geeft niemand thuis. Een dame vertelde over haar verblijf in het ziekenhuis waar het personeel geen tijd had omdat ze de hele dag achter de computer moesten zitten.
Eigenlijk geven de vragen heel goed aan waar we tegen aan lopen als het gaat om zorgtechnologie. De zorgtechnologie is vaak nog onbekend, voor een heleboel mensen zijn ogenschijnlijk simpele apparaten nog te moeilijk of zorgtechnologie roept negatieve associaties op. Ook geven de vragen aan dat de problemen waar we in de ouderenzorg tegenaan lopen niet alleen zijn op te lossen door technologie in te zetten. We zijn doorgeslagen in registreren, te veel ouderen zitten thuis te vereenzamen. Om aan de groeiende zorgvraag te voldoen moeten we bijvoorbeeld ook investeren in preventie, nieuwe woonzorgconcepten en buurtontwikkeling. Waarbij trouwens overal technologie een onmisbare rol gaat spelen.
Voor het eerst in lange tijd weer eens een presentatie geven blijkt dus een goede realitycheck. Het houdt mij als adviseur met beide voeten op de grond en geeft inzicht in wat er leeft bij mensen die niet in de zorg werken. Daarnaast hoop ik dat op beide avonden toch mensen zijn geholpen omdat ze informatie hebben gekregen over hulpmiddelen die ze kunnen gebruiken. En dat hun oordeel over zorgtechnologie toch uiteindelijk positief is. Omdat er urgentie is, het onvermijdelijk is én – gelukkig – omdat het je leven leuker, makkelijker, beter en veiliger kan maken.